Trong kỷ nguyên truyền thông số, khái niệm “fake news” không còn xa lạ. Nhưng khi một nhóm sinh viên Gen Z biến những bài học trên lớp thành các sản phẩm truyền thông noir, công chúng được chứng kiến tận mắt cách thông tin bị bóp méo và sự thật bị “pha màu”. Dự án PR Đen – Vẻ đẹp của Bóng tối đã tạo ra một sân chơi đặc biệt, nơi sinh viên vừa học, vừa sáng tạo, vừa đối thoại với xã hội.
Case study 1 – “Phở Hương: Một cú share có thể gi.e.t người”
Trong clip đầu tiên, câu chuyện xoay quanh một tiệm phở gia truyền. Chỉ bằng vài hình ảnh bị cắt ghép, từ một bát phở thơm ngon, nó biến thành “bát phở thịt thối”, kèm bình luận ác ý. Video được dựng trong phong cách noir: ánh sáng nửa tối nửa sáng, nhạc nền căng thẳng. Thông điệp trực diện: chỉ một cú share thiếu kiểm chứng, bạn có thể hủy hoại một đời người.
Với công chúng, đây không chỉ là tình huống giả định. Nó phản chiếu thực tế: nhiều quán ăn, thương hiệu nhỏ từng lao đao vì tin đồn thất thiệt trên mạng. Với sinh viên, clip là một “bài học thực tế” về trách nhiệm đạo đức khi chia sẻ thông tin.
Case study 2 – “Sữa giả: Khi sự thật bị pha màu”
Video thứ hai khai thác nỗi sợ bản năng của con người: sức khỏe và an toàn gia đình. Câu chuyện “sữa giả” được dàn dựng bằng hình ảnh đối lập – hộp sữa trắng tinh biến thành thứ dung dịch mờ đục. Bằng kỹ thuật cắt dựng và voice-over ám ảnh, clip cho thấy cách một tin tức sai lệch có thể gây hoảng loạn, tạo nên làn sóng tẩy chay và thậm chí để lại hậu quả lâu dài cho nạn nhân.
Với công chúng, đây là lời nhắc nhở: fake news không chỉ là trò đùa, nó có thể giết chết niềm tin xã hội. Với sinh viên, đó là cơ hội để trải nghiệm storytelling mạnh mẽ, hiểu rằng truyền thông không chỉ là công cụ mà còn là con dao hai lưỡi.
Khi Gen Z tự phản chiếu mình
Bên cạnh hai video chính, nhóm sinh viên còn thực hiện hai clip recap. Một clip cho thấy hậu trường sản xuất: từ ý tưởng, quay dựng đến khoảnh khắc thảo luận căng thẳng trong lớp. Clip thứ hai ghi lại phản ứng của khán giả sau khi xem, từ ngỡ ngàng đến tự vấn: “Mình đã bao lần share tin mà không kiểm chứng?”.
Hai recap này không chỉ bổ sung hình ảnh sống động, mà còn khẳng định tính “đồng sáng tạo”: sinh viên không đơn thuần là học viên, mà là chủ thể đối thoại với công chúng.
Giá trị giáo dục – học bằng hành
Điểm nổi bật của dự án là tính giáo dục. Thay vì chỉ phân tích case study quốc tế, sinh viên được trao cơ hội làm sản phẩm thực thụ. Họ học cách làm việc nhóm, xây dựng kịch bản, xử lý kỹ thuật và đặc biệt là tiếp cận công chúng thật. Đây là trải nghiệm “sống trong PR Đen” – vừa học nghề, vừa rèn tư duy phản biện.
Những clip “Phở Hương” và “Sữa giả” không tồn tại độc lập. Chúng là một phần trong Vũ trụ PR Đen (Black PR Universe), nơi PR Đen – Vẻ đẹp của Bóng tối phát triển thành một vũ trụ truyền thông transmedia: từ ebook, audiobook, vodcast cho đến workshop và sản phẩm sáng tạo của sinh viên.
Nếu Harry Potter xây dựng vũ trụ fantasy, Black Mirror khai thác dystopia sci-fi, thì PR Đen chọn lối noir – phản chiếu sự thật qua bóng tối. Và đặc biệt, nó mở ra không gian để Gen Z trở thành đồng sáng tạo, thay vì chỉ là khán giả.
Gen Z – từ người học đến người kiến tạo
Dự án “Phở Hương” và “Sữa giả” cho thấy Gen Z không chỉ học truyền thông trong sách vở. Họ trực tiếp dựng nên những câu chuyện, đối thoại với xã hội, và để lại dấu ấn riêng.
PR Đen đã tạo ra một thông điệp kép: với công chúng, hãy tỉnh táo trước fake news; với sinh viên, hãy hiểu sức nặng của thông tin bạn tạo ra. Và từ những clip noir được dàn dựng trong lớp học, chúng ta thấy rõ một chân lý: khi Gen Z bước vào bóng tối, họ không bị nuốt chửng – họ thắp sáng sự thật bằng chính góc nhìn thế hệ mình.
Nguồn: Gen Z Co-Creating in the Black PR Universe: From “Pho Huong” to “Fake Milk”
